İstanbul’un gizli mimarisi; Kamondo Merdivenleri
Galata Kulesine doğru giden zikzak merdivenler. Günümüzde halk arasında "Aşıklar Merdiveni" olarak da anılan bu merdivenler 1870 - 1880 tarihlerinde yapılmıştır. Yazımızın devamında tüm detayları sırasıyla anlatacağım.
İstanbul‘da bulunan Kamondo merdivenleri Osmanlı döneminin önde gelen bankacılarından Abraham Salomon Camondo tarafından Galata Mevkiinde inşa edilmiştir.
Komondo Merdivenleri tam olarak Karaköy’deki Bankalar Caddesinden / Galata kulesine doğru kolay bir geçiş sağlanmak için yapıldığı bilinmektedir ve günümüze kadar gelen bu yapı Mimari Eserler kategorisinde yerini almıştır.
Kamondo merdivenlerini Barok, Ampir, Rokoko gibi sadece tek bir mimari sanatla tarif edemeyeceğimizi vurgulayan Uğurluel, şöyle devam etti: “Barok, yani zıtlıkların intizamı dediğimiz taşkınlıklar; “s” ler, “c” ler var. 20. yüzyıla doğru Osmanlı bünyesine kabul edilen birtakım Neoklasik, Ampir gibi tarzlar bir araya gelmiş ve farklı bir ‘eklektik’ sistemi oluşturmuş. Bu merdiven, “eklektik” sanatıyla oluşturulmuş diyebiliriz”.
Günümüzde ki değer ise instagram fotoğraf paylaşımlarında halkın ve turistlerin resim çektirmek için büyük bir yoğunluk oluşturmaktadır. “Aşıklar Merdiveni” olarak anılmaya başlanan Kamondo Merdivenleri özellikle İstanbul’u gezmek için gelen turistlerin uğrak noktasıdır.
1) Kamondo Merdivenleri Hikayesi
Her ne kadar günümüzde “Aşıklar Merdiveni” olarak anılsa da Kamondo Merdivenleri, Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1870’li yıllara dayanan köklü bir hikayeye sahiptir.
Bu zarif yapı, dönemin en zengin ve nüfuzlu Yahudi ailelerinden biri olan Kamondo ailesinin bir armağanı olarak inşa edilmiştir. Abraham Salomon Kamondo, ailesi ve Galata’da yaşayan halk için hem estetik hem de işlevsel bir çözüm sunmak amacıyla bu merdivenleri yaptırmıştır.
Kamondo Merdivenleri, Bankalar Caddesi ile Galata Kulesi arasındaki dik yokuşu aşmak için tasarlanmıştır. Çocukların okula giderken ya da insanların günlük işlerini yaparken kolaylıkla hareket etmelerini sağlamak için düşünülmüş olan bu yapı, aynı zamanda Abraham Salomon Kamondo’nun hayırsever kişiliğini ve topluma olan bağlılığını yansıtır.
2) Antoni Gaudi tarzı bir tasarım
Dünya tarihinde mimari tasarımları takip eden kişiler bu merdiveni gördüklerinde akıllarına direkt olarak “Antoni Gaudi tarzı bir tasarım” dediklerini duyar gibiyim.
Sanki modernist bir mimar olan Antoni Gaudi’nin kendisi rüya gibi bir yolculuğa çıkmış ve şehre bu merdiven setini armağan etmek için İstanbul’a inmiş gibi gözüküyor.
Olayı daha iyi anlamanız adına Antoni Gaudi‘nin eserlerinden birisi olan ve Barselona da bulunan Cama Mila yapısının fotoğrafını paylaşıyorum. İki yapı arasındaki form benzerliğinden anlatmak istediğimi daha net anlayacaksınız.
Mimari Proje Çiziminde “Konsept” olarak adlandırdığımız bir tasarım fikri üzerinden yapıldığı çok aşikar. Merdiven basamakları işlevlerinin daha ötesine geçerek, bölgenin yoğun yapılaşmasına gömülmüş bu alan içerisinde benzersiz ve organik bir kentsel simge haline gelmiştir.
