Mimarlık Bölümü okuyan arkadaşlar için ve Mimari Proje Nasıl Çizilir? diye merak edenler için en önemli konuları başlıklar halinde sırasıyla paylaşacağım. İlk olarak proje ölçeğine göre detaylardan bahsedip daha sonrasında adım adım nelere dikkat etmenize ve Mimari Projede olmazsa olmazlardan bahsedeceğim.
Proje Ölçeğinin Belirlenmesi
Mimari Proje çizim ölçeği baz alınarak detaylar çizilmektedir. Yapı Uygulama Projesi 1/50 Ölçek, Sistem Detayları 1/20, Sistem Kesiti 1/50 ölçek olarak çizilir. Vaziyet Planları arazinin büyüklüğüne göre 1/500 veya 1/100 ölçek standartlarında çizilmektedir.
İlk olarak standart çizim ölçeğimiz olarak 1/50 Ölçek Çizim standartlarına göre, projede göstermeniz zorunlu olan detaylarla başlayalım. 1/50 ölçek; gerçek uzunluğun 50 kat küçültülerek proje üzerinden halidir. Örnek olarak gerçekten 10 metre olan bir uzunluk 1/50 Ölçekte 20 cm olarak çizilir. Konuyla ilgili olarak detayları ÖLÇEK HESAPLAMA yazımdan ulaşabilirsiniz.
Kolon Çizimi
Mimari proje kolon çizimi gösteri için belirlenen boyutlarda çizim yapılır. 40 cm x 40 cm / 30 cm x 30 cm / 30 cm x 60 cm gibi boyutlarda (projeniz statik olarak hangi kalınlıkta olması gerekiyorsa) çizilir ve buna ek olarak ANSI33 hatch ile taranması gerekmektedir.
Kolon Taramasına örnek olarak aşağıya bir çizim bırakıyorum. Kolon Taraması 45 derece; Düz ve Kesitli çizgiler olarak gösterilmektedir. Bunun anlamı Betonarme yani içerisinde Beton + Donatı (Demir)’den oluştuğu belirtmektedir.
Konuyla ilgili olarak ek detaylı makale için; Mimari Projede Kolon Yerleşimi Nasıl Yapılır? yazımı okumanızı tavsiye ederim. Yazı içerisinde AKS’lara göre kolon yerleşim sistemi anlatmıştım.
Duvar Gösterimi
Duvar çizimi düz çizgiler ile gösterilir. Mimarlık Bölümü okurken dikkat etmemiz gereken şey yapının dış duvarları 20 cm, iç alanlarda kalan bölme duvarlar ise 10 cm olarak çizilir. Dış duvarların kalın olma sebebi; direkt olarak dışarıyla bağlantılı olduğundan dolayı hem yalıtım, hem de daha sağlam olması gerektiğinden dolayıdır.
İç duvarları 20 cm yapmanın bir mantığı yoktur yani. Ama projelere göre değişir. Mesela bir fabrika projesi çiziyorsanız iç bölme duvarları 20 cm kalınlığında yapabilirsiniz. Hem ısı, ses ve sağlam olması için yerine göre bu durumlar farklılıklar göstermektedir.
Kapı Çizimi
Kapı Çizimi yönetmeliğe ilk olarak kapı açılış yönünün çizilmesi ve Kapı numara kodlandırılmasının yapılması gerekmektedir. Kodlandırmadaki amaç; Aynı tip kapıların aynı kodda gösterilmesi, kapı genişliği ve yüksekliğinin belirtilmesidir.
- Kl, K2,…………………Kn
Kapılar K1 kodu ile başlar ve farklı boyuttaki ve genişlikteki diğer kapının kodlaması K2 ile başlayarak belirtilmedilir.
- K1 100 / 210
Yukarıda belirttiğim kapı kodlamasının anladı: K1 cinsinden bir kapı, 100 cm genişliğinde ve 210 cm yükseklikte olduğu belirtilir.
- 50 Ölçek Mimari projede kapı çizimi yapılırsan et kalınlığı 5 cm gösterilir, yani kapının olduğu her iki tarafa bu ölçüde bir kapı kasası çizmelisiniz.
- Kapı çiziminde kalınlık olarak 3 cm veya 4 cm olarak çizebilirsiniz.
- Kapı açılış yönünü çizerken dikkat edin. Tuvalet kapıları hariç, yerleştirdiğiniz kapı yönü; kapıyı açar açmaz direk olarak mekanı görecek şeklinde olmalıdır. Genel olarak Kapılar duvara paralel olarak çizilir.
Pencere Çizimi
Pencere çizimini bir nevi Kapı Çiziminde anlattığım kurallar bağlamında düşünebilirsiniz. Yalnız Pencere Çiziminde dikkat etmeniz gerekenleri sıralamam gerekise;
- Pencere genişliklerine göre çizilir. Standart Salon Penceresi 150 cm, Yatak odası, Oturma Odası gibi daha küçük alanlarda 100 cm genişliğinde çizilir.
- Standart pencerelerin tamamının yüksekliği 150 cm’dir.
- Tuvalet pencereleri 40 cm x 40 cm veya 50 cm x 50 cm genişliğinde çizilir.
- Her pencereye en az 1 adet açılır kanat pencere çizmeniz gerekmektedir. Bunun için çizim yaparken pencerenin açılacak yönüne 2 tane pencere kanadı çizmeniz gerekmektedir.
- Pencere Numaralandırılması P1, P2,…………………Pn ile başlayarak yapılır. Daha sonra Pencere Genişliği ve Pencere Yüksekliği pencere çiziminin üzerine işlenir.
Pencere çizimini net olarak anlamak için yukarıda verdiğim bilgiler ile aşağıda sizlerle paylaştığım Pencere Çizimi Projesini inceleyerek; Planda Pencere çiziminin nasıl yapılması gerektiğini öğrenebilirsiniz. ??
Sıva Çizimi
Yapıların tamamında Betonarme, Kolon, Duvar üzerine 2 cm veya 3 cm olarak sıva çizimi yapılır.
Dış duvarlar için durum biraz farklı olabilir. Eğer dış cephe yalıtımı yapılıyorsa; ilk olarak duvara yapılım malzemesinin dübellenmesi/bağlanması gerekir ve daha sonrasında sıva yapılır.
Sıvanın uygulanacağı yüzeydeki malzemeye göre de kalınlık değişmektedir. Kimi alanlarda Plastik File kullanılarak Kaba sıva veya ince sıva yapılabilir. Bu şartlarda sıva kalınlığı 2 cm olarak yapabilirsiniz.
Mahal Numaralandırılması
Mimari projede yer alan tüm alanların isimlendirilmesi zorunludur. Örnek olarak Oda, Salon, Tuvalet… gibi tüm alanların isimleri yazılır.
Daha sonra her alan özel Zemin kaplaması, Duvar Sıva, Boyası ve Üst Tavan için ise Asma Tavan gibi kullanılan malzemeler belirtilmelidir. İç Mimarlık okuyan arkadaşlar Tavan Projesi çizerken Asma Tavanın iz düşümlerini göstermeleri gerekmektedir. Asma Tavan tasarımları için daha önce yazmış olduğum 2 farklı konuyu Asma Tavan Yaptırmadan önce Mutlaka bu Modellere Bakın! ve En Çok Tercih Edilen ASMA TAVAN Modelleri yazılarım üzerinden ulaşabilirsiniz.
Sonra olarak sadece o alanın m2’si hesaplanarak Mahal İsimlendirilmesi tamamlanır.
Aks Çizimi
Proje yer alan tüm Kolon, Perde Duvar, Merdiven Perdesi, Asansör Perdesi gibi Betonarme tip kolon çizimlerinden AKS ÇİZGİSİ geçmek zorundadır.
Aks çizgisi kolonların orta noktasından yani merkezinden geçmesi gerekmektedir. Eğer kolanlar en dışta yer alıyorsa (Kütlenin köşelerinde) bitiş kısımlarından geçmelidir. Aks çizimi Kesikli Çizgiler ile gösterilir.
Aks çizimi ile ilgili detaylı yazıma Aks Çizgisi Nedir? Planda Kolon Aks Gösterimi yazım üzerinden ulaşabilirsiniz.
Ölçülendirme
Ölçülendirme yapmanın mantığı; Çizmiş olduğunuz proje İnşaat projesini yaptırılacak İnşaat Mühendisi, Tekniker veya İnşaat ustasına verildiğinde, yapıyı inşa etmek için gerekli tüm ölçülerin verilmesi gerekmektedir. Yani projeye baktığında pencerenin nerede olduğu, kapı boşluklarının duvardan uzaklığını kolayca görmesi gerekmektedir.
Bunun için Mimari Projelerde ve Yapı Uygulama Projelerinde İç ve Dış ölçülendirmenin yapılması zorunludur. Ve buna karşılık ölçüler bir düzen şeklinde yapılır.
Yukarıdaki çizimde dış ölçülendirme gösterilmiştir. Aynı şekilde iç ölçülendirmede yapılırken her farklı birimin ölçüsü verilir ve daha sonrasında tam boy ölçüsü verilir.
- Ölçülendirme Kuralları
- İlk olarak plan üzerinde yer alan çıkıntılar, konsollar gösterilir.
- Daha sonra yukarıda yer aldığı şekilde Kapı bulunduğundan dolayı, kapı genişliğini ve kapının duvarlardan uzaklığı belirtilir.
- Akslar arası tam boy mesafe gösterilir. Eğer daha fazla aks var ise tüm aks aralıklarının ölçüsü gösterilir
- Son olarak ilk aks ile son aks arasında ölçü çizilir. Buda kütlenizin o yüzeydeki toplam dış kütle ölçüsünün verilmesidir.
Merdiven Çizimi
Merdiven çizimi yaparken Basamak Genişliği 25 cm veya 30 cm çizilir, bu durum kullanım alanının yerine, yoğunluğuna göre değişir. Rıht Yüksekliği olarak belirttiğimiz basamak yüksekliği ise 15 cm ile 19 cm arasında değişmektedir.
- Merdiven Çizim Kuralları
- Basamak Sayıları numaralandırılmaldır. (1-2-3-4)
- Merdiven başlangıcından başlayarak, Merdiven çıkış yönü gösterilmelidir.
- Basamak genişlikleri ölçülendirilmesi gerekmektedir.
- Merdivende Korluk bulunuyor, çıkış hattı boyunda 5 cm kalınlığında gösterilmelidir.
- Merdiven kodlaması için; Merdiven başlangıç kot’u ve bitiş kotu yazılması gerekmektedir.
- Merdiven Sahanlık genişliği ve Ayrıca Merdiven Kodlaması yapılmalıdır.
Mimari Proje Çiziminde en zor kısım Merdiven Plan ve Kesit çizimidir. Autocad üzerinden çizmiş olduğum 1/50 ölçek ve 1/20 ölçek sistem detaylı Merdiven Planı ve Merdiven Kesiti çizimlerim için Merdiven Plan ve Kesit Çizimleri yazımı ziyaret edin.
Mimari Proje Çizimi
Bu yazımda sizlerle adım adım bir Mimari Projenin nasıl çizileceğini anlatmaya çalıştım. Mimari projede kat planı çizimi dışında;
- Vaziyet Planı
- Kat Planları
- Çatı Planı
- Kalıp Planı
- Kesitler
- Görünüşler
- Sistem Detayları
Olmak üzere 7 farklı pafta yer almaktadır. Bu konular dahilinde Mimari Proje Çiziminde yer alan diğer yazılarıma kolay erişim için aşağıdaki linkler üzerinden ulaşabilirsiniz.
