Çok vaktinizi almadan sadece Ankraj kelimesinin ne olduğunu merak edenler için kısa bir tanımını yapıp detaylara ve teknik çizimlerini paylaşacağım.
Ankraj, Fransızca “ancrage” kelimesinden dilimize geçmiş; anlamı ise “demirleme” ya da “sabitleme”. Yani bir şeyi olduğu yere çivilemek gibi düşünebilirsin, ama tabii ki işin aslı biraz daha karmaşık.
İnşaat, mühendislik ve hatta dağcılıkta bile karşımıza çıkan bu kavram, bir yapıyı ya da nesneyi güvenle tutmak için devreye giriyor. Mesela, bir binanın temelini kaymasın diye toprağa bağlamak mı istiyorsun? İşte orada ankraj devreye girer. Ya da bir köprünün sallanmasını engellemek? için daha büyük hacimli ankraj malzemeleri kullanılmaktadır.
Ama şunu da söyleyeyim, ankraj sadece devasa projelerle sınırlı değil. Evinde bir rafı duvara sabitlemek için kullandığın dübel bile bir tür ankraj sayılır. Kısacası, büyük küçük demeden, bir şeyleri yerinde tutmak için kullanılan her türlü yöntem ankrajın şemsiyesi altına giriyor. Peki, bu iş nasıl oluyor, nelerle yapılıyor? Gel, biraz daha derine inelim.
1) Ankraj Demiri
Yukarıda sizlerle paylaştığım resim çelik yapılarda kullanılan ve Epoksi adı verilen yapıştırıcı malzeme kullanılarak uygulanıyor.
- Ankraj yapılacak alan; içerisine sokulacak ankraj malzemesinin çağından 2-3mm daha büyük delinir ve içerisinde tozlar temizlenir. (Hava yardımıyla)
- Hilti Epoksi malzemesi delik içerisinin 3/1’i kadar doldurulur
- Ankraj çubukları delik içerisine yerleştirilerek uygulama tamamlanır.
Ankraj Demiri’nin diğer kullanıldığı alanlar ise; Alüminyum Korkuluk sistemlerinde zemine montaj / bağlamak için kullanılan diğer bir ankraj çeşitlidir.
Bu demirler, genellikle yuvarlak kesitli oluyor ve farklı çaplarda, uzunluklarda gelebiliyor. Kimisinde dişler oluyor (yani vida gibi) ki daha iyi tutunsun, kimisi düz ama sonradan beton ya da kimyasal maddelerle sabitleniyor.
2) Kullanım Alanları
- İnşaatta: Diyelim bir gökdelen yapıyorsun. Temelin kaymaması, binanın sallanmaması lazım, değil mi? İşte ankraj demirleri burada devreye giriyor. Toprağa ya da kayaya saplanıp binayı sabitliyor.
- Köprülerde: Köprüler rüzgârda ya da depremde sağlam dursun diye ayaklarında ankraj demirleri kullanılıyor. Halatlarla birlikte çalışıp o dev yapıları ayakta tutuyor.
- Tünellerde: Tünel kazarken duvarlar çökmesin diye ankraj demirleri kayaları birbirine bağlıyor. Bir nevi dağın içini dikiş gibi tutuyor!
- Evde bile: Daha küçük çaplı ama, mesela bir pergola ya da sundurma yapıyorsan, betona ankraj demiriyle sabitleyebilirsin. Basit ama etkili.
3) Ankraj Laması
Genelde “L” şeklinde bir metal bağlantı elemanı. Ama öyle sıradan bir metal parçası sanma; bu ufaklık, binaların güvenliğinde başrol oynuyor!
Genellikle galvaniz sacdan yapılıyor, yani paslanmaya karşı korumalı bir zırhı var. 😀 Peki, ne işe yarıyor? Duvarları, kolonları ya da betonarme yapıları birbirine sıkı sıkıya bağlayarak, özellikle deprem gibi felaketlerde aşırı derecede koruyucu oluyor.
Depremlerden sonra TOKİ gibi yapılardan ve İnşaat Sektöründe zorunlu hale gelmiştir. Mesela, tuğla, gazbeton ya da bims gibi yığma duvarlar düşün. Bunlar tek başlarına pek sağlam durmaz, değil mi? Ankraj laması devreye girip bu duvarları beton kolonlara ya da perdelere bağlayarak, depremdeki yatay kuvvetlere karşı koyuyor.
Ankraj laması genelde galvaniz sacdan yapıldığı için paslanmazlık garantisi var. Sac kalınlığı değişebiliyor, mesela 0,8 mm gibi ince olanlar yaygın, ama şartnameye göre daha kalınları da üretilebiliyor. Boyutları da esnek; kısa kenar 5 cm, uzun kenar 15 cm gibi ölçüler görebilirsin, ama bu projeye göre ayarlanıyor. Delikli yapısı ise hem pratik hem de etkili; harçla bütünleşmesi için adeta bir davetiye çıkarıyor.
