Radye Temel: Gerçek adıyla inşaat ve şantiyelerde Radye Jeneral Temel olarak bilinir. Bu temel çeşidinin en önemli özelliği ise üzerine gelen yükün düzgün bir şekilde temel betonarme sistemiyle toprağa eşit olarak aktarılmasıdır ve Depreme karşı Radye Temelin büyük bir avantaj sağladığı bilinmektedir.
Geçmiş yıllara bakıldığında Radye Temel türü zemin emniyet gerilmesi çok düşük olduğu yerler ve inşa edilen yapının çok katlı veya çok fazla yükün olduğu yerlerde kullanılırdı. Ancak günümüzde en sağlam temel tipi olduğundan dolayı hemen hemen her türlü zeminde kullanılmaktadır.
İçindekiler
Radye Temel Nedir?
Radye Temel’i sizlere basit bir dille anlatmam gerekirse; Yapının en alt zemininde (temelde) yer alan ve hemen hemen yapıyla aynı genişlikte (tüm alanı kaplayan) en az 20-30 cm kalınlığında dökülen, demirli betonarme sisteme Radye Temel denir.
Daha basit olarak canlandırmanız için Radye Temel denince gözünüzde kibrit kutusunu aklınıza getirebilirsiniz.
Tabi teknik yönde konuyu ele aldığımızda bu temel çeşidi ile ilgili çok fazla detay ve teknik bilgi var, bunlardan bazıları;
Radye Temel Çeşitleri
Radye Temel Çeşitlerinde en yaygın kullanılan Düz Radye temeldir. Temel üzerinde yer alan kolonların aralıkları fazla ise statik olarak daha sağlam bir bir yapı oluşturmak adına İnşaat Kolonları arasına kiriş sistemi uygulanarak yapılan sisteme ise Kirişli Radye Temel denir.
Kirişli Radye Temel ile Mütemadi Temel sistemi birbirine karıştırılmamalıdır. Mütemadi Temel de kolonlar kirişler ile bağlanır ve aralarında (kiriş boyu kadar) boşluk oluşur. Radye temelde ise temelin tamamı beton ve inşaat demiri ile kaplanmıştır.
Düz Radye Temel
Mimari projelerimizde statik olarak çözümü kolay ve en çok kullanılan, en sağlam temel türüdür. Depreme riski fazla olan ve zemin emniyet gerilmesi düşük olan zeminlerde kullanılır. Düz radye temelin diğer bir teknik özelliği ise projede yer alan kolonların birbiri arasındaki mesafenin kısa olmasıdır
Kirişli Radye Temel
Kirişli Radye temel uygulaması genel olarak daha büyük projelerde veya kolon aralıkları daha geniş olan projelerde kullanılır. Çünkü kolon aralıkları arttıkça katlar arasındaki yükü taşıyıp kolonlara ileten döşemenin uzunluğu da artmaktadır. Daha sağlam bir temel oluşturmak adına Temelde bulunan kolonlarda normal katlardaki gibi kirişler ile ekstra temel demiri ile bağlanarak Kiriş sistemi oluşturulur.
Kirişli Radye Temel sistemini tam olarak anlamanız için Temel Demiri projesine göre döşenmiş bir proje örneğinin 3 boyutlu görselini sizlerle paylaşıyorum. Düz radye temele göre tek ayrıldı; Kolonlar arasına ekstra inşaat demiri yani kiriş sistemi döşenmesi ve daha sağlam bir kolon sistemi oluşturmaktadır.
Radye Temel Projesi
Şimdi konuyu teknik anlamda daha iyi anlatmak adına sizlere 8m x 8m’lik bir yapıya ait radye temel plan, kesit ve perspektif projesini hazırladım. Aşağıda çizdiğim gösterimleri siz kendiniz bir bakıp anlamaya çalışın, sonrasında teknik bilgilere geçelim.
Radye Temel olarak adlandırdığım ilk çizim bu temel türünün plan üzerinde gösterimidir. Burada dikkat edilmesi gereken şey; Temel Sınırı ile kolonlar arasındaki mesafe en az 30-50 cm olması gerekmektedir.
Temel Kalınlığı
Radye Temel kalınlığı ve hesabı Mimari Plan çizildikten sonra proje statikçiye gönderilir ve o kişi yapının toplam ağırlığı, deprem yükü, sabit ve hareketli ağırlıklar hesaplanarak temelde ne kadar bir kalınlık kullanılması gerektiğini net olarak hesaplar. Resmi kurumlarda bu istenilir.
Basit olarak aklınızda bir fikir oluşsun diye; Minimum temel kalınlığı 30 cm olmak şartıyla Toplam kat yükseliği x 10 cm olarak basit bir hesap ile temel kalınlığını çıkartabilirsiniz. Fakat burada esas olan statik hesaptır.
Radye Temel Uygulaması?
- Binayı inşa edeceğimiz alan kazılır ve düz bir zemin hazırlanır.
- Hazırlanan zemin üzerine (toprak üzerine) mıcır/taş dökülür. Buradaki amaç toprak üzerine direk olarak beton dökmek sağlıksız bir uygulamadır.
- 3-5 cm kadar mıcır/taş döktükten sonra üzerine 5-10 cm kadar grobeton dökülür.
- Grobeton üzerine su yalıtımı için membran veya sürme tip su yalıtım harcı sürülür.
- Yalıtımın ardından radye temel’e ait statikçi’nin verdiği demir projesine uygun temel demiri döşenir
- Beton dökümüne geçmeden önce üst katlara ait kolonların filiz demirleri atılır
- ve sonra olarak hazır beton dökülerek radye temel işlemi tamamlanır.
Daha düşük projelerde kullanılan Tekil Temel, diğer adıyla münferit ile ilgili yazımızı > Pislikmimar.com/tekil-temel-nedir/ adresinden okuyabilirsiniz veya Radye Temel ile ilgili sorularınızı aşağıdaki mesaj kutusunu kullanarak bizlere iletebilirsiniz.
Konuyu bu kadar net olarak hiçbir yerde okumamıştım.